Archives de
Catégorie : Libres

Retorn sus legida : L’uèlh del lop, Daniel Pennac ; revirada Alan Roch

Retorn sus legida : L’uèlh del lop, Daniel Pennac ; revirada Alan Roch

Commentaires 0 Commentaire

Foguèt un bonur per ieu de poder tornar legir aquesta polida istòria, e en mai en occitan. Grandmercé a Alan Roch.

Un lop d’Alaska que torna e vira dins sa gàbia, al zòo, encontra un enfant d’Africa. Cadun dins sa solesa, cadun dins son tristum

Mas quand l’amistat se nosa, las causas se desnosan e se racontan. E quin raconte ! Cadun va poder entreveire uèlh dins uèlh, e ressentir, còr a còr, lo desrotlament de l’istòria de l’autre, al mai prigond de son unic uèlh.

Istòria d’uèlhs, d’agach, de vejaire. Dels patiments partejats, ne sortiràn mai fòrts, reconfortats, amb un agach mai agusat.

Per ieu, es una mena de conte filosofic, poetic e tanben terapeutic.

Coma o disiá lo Princeton de Sant Exupery/Princeton : « Se vei plan sonque amb lo còr. L’essencial es invisible pels uèlhs ».

Mas se sèm pessimistes, podèm conclure que l’òme es pièger qu’un lop.

Editor : Nathan (La Poësia), mas a l’ora d’ara sembla agotat. L’ai manlevat a la Mediatèca de Sant Bauseli de Montmèl ; o tornarai lèu)

Mercejaments

Mercejaments

Commentaires 0 Commentaire

La còla d’Escambis en Òc grand merceja :

  • Felip del Collectiu : Fontbona Alternativa per l’ajuda e los conselhs tecnics que nos porgèt. Sens aquela ajuda benlèu que lo nòstre blòg seriá pas nascut. Podètz clicar sus l’image per visitar lo siti del Collectiu.
Quand on a terminé sa toilette du matin, il faut faire soigneusement la toilette de la planète », dit le Petit Prince…
  • Joaquim Blasco/Quim Candèrs, escrivan, traductor e professor que finta las decas e nos dona las corregidas. Grand mercé a el que nos afortís dins la lenga nòstra.
    Escriguèt darrièrament, « Cronicas de Camparièrs » que ne podètz trapar un article sul blòg.
    http://escambisenoc.org/2021/01/23/cronicas-de-campariers/

Mas tanben revirèt,
– de l’espanhòl a l’ occitan :
6 novèlas de Miguel de Cervantes
– e del portuguès a l’occitan :
José Maria Eça de Queiroz

Ligam : https://ideco-dif.com/trouver?main=recherche&ref_editeur=&cherche=Blasco&go=Chercher

En mai d’aquò, escriguèt un libre de mai trilingue, amb dos CD : un en occitan, un en espanhòl.
Le trompe-l’oeil/L’engana-l’uèlh/El efecto (Edition : Edite moi ! )

Lo libre del Causse

Lo libre del Causse

Commentaires 0 Commentaire

Autor : Pau Gairaud

Edicion : Vent Terral 2016

Vejaire personal

Dins l’avertiment a la debuta del libre, l’autor explica qu’a escrit còma se parlava sul Causse del Roergue autrecòps. E ai de dire qu’es fòrça agradiu de legir. Evidentament, i a de mòts estranhs, e la grafia e un pauc diferenta del Lengadocian mas tot se compren plan planeta. L’escritura es agradiva e l’istòria se debana logicament, evidentament amb de peripecias pus o mens grèvas,

Aqueste libre foguèt publicat en 1968 e 1970 en 2 tomes a compte d’autor. Uèi n’en forman qu’un.

Dos libres : « EU », e «Negrelum » de Miquèla Stenta

Dos libres : « EU », e «Negrelum » de Miquèla Stenta

Commentaires 0 Commentaire

Veni de legir : EU, de Miquèla Stenta. Es un bonur per ieu de trobar aqueste libre, en seguida a la lectura de Negrelum. (Editor : L’Aucèu Libre)

Ja, per Negrelum foguèri suspresa per l’autora. Enfin, aviái finit per trobar qualqu’un que gausa parlar d’un biais vertadièr, (e sens pas ges d’eufemismes), de çò que son los darrièrs moments de la vida. Sens pas res amagar de la vida vidanta. En occitan, avèm totjorn sonat un gat, un gat ! Benlèu qu’es mai delicat de téner aqueste parlar, quand se tracta de la seuna de maire. E sustot lo jorn ont devenèm los paires dels nòstres paires que son dependents de nosautres coma s’èran devenguts los nòstres enfants ! En mai d’aquò, coma ditz Miquèla : « Cal tener lo còrs que s’escapa. »
E aprèp lor despart, nos demòra de far un trabalh de memòria, prigond e respectuós.

Testimòni : Mercé a Miquèla Stenta per aqueste libreton que m’ajudèt fòrça pendent lo primièr confinhament, ont ai fach un trabalh d’acompanhament, pendent un mes, al prèp de ma maire, que tomba ara, de mai en mai,  dins una dependéncia prigonda.
Per ieu, aqueste libre, es una pepita !

Ara, lo libre : « EU », me sembla una mena de resson, de complement de Negrelum, un pauc coma un miralh de doas fàcias.
Miquèla nos ditz qu’es « un prètzfach d’arqueologia memoriala ». Tre la debuta, nos fasèm un image dels personatges a travers la dicha de las fòtos.
Descripcions cortetas acompanhadas de còps de qualques poèmas que nos permeton de completar las nòstras representacions a nòstre agrat.
Poèmas remirables qu’apondon colors, bruches, odors, prèp de l’estanh ; mas que nos desplaçan tanben dins l’espaci e lo temps. Lo retrach d’EU se dessenha a flor e a mesura dels racontes de sa vida vidanta.

Editor : l’Aucèu Libre/
Se ne volètz crompar, vos aconselhi los dos d’un còp.
Coma lo ditz Joan-Lois Blenet dins sa Cronica occitana del 21 de febrièr : Aquestes libres, editats per l’Aucèu Libre, « fan gaireben la talha d’un telefonet »
« Melhora alternativa, al pivelatge d’internet que nos clava de tròp. »
http://lauceulibre.com/?q=node/2

Retorn sus legidas : Paraulas de Hemnas

Retorn sus legidas : Paraulas de Hemnas

Commentaires 1 commentaire

(De legir, de crompar, de porgir, abans lo 8 de març*, jornada de la femna ; se que non per lo 8 de març, de l’annada seguenta, o per una autra escasença !)

Mercé a Paulina Kamakine, qu’a corrut totes los camins de Tèrra d’Òc per encontrar 36 poetessas occitanas.

A prés lo temps d’escotar caduna, per nos ne far un pichon retrach, fidèl, prigond e condensat. Aquesta antologia es presentada dins totes los dialèctes ; e en bilingüe, per ne facilitar la compreneson per totes.

ADRIANA ABELLO – LUCIA ABELLO – SORETA ALLARD – LOU PETÌT AUSÈTH – MARILENA BELTRAMO – SILVIA BERGER – MAGALÍ BIZOT DARGENT – BENEDICTA BONNET – NADINA BORGÉS – TERÈSA CANET – ESTELLO CECCARINI – CECILA CHAPDUELH – AMY CROS – DANIELA DAO ORMENA – DOMENJA DECAMPS – FRANCESCA DUDÒNHON – TÒNI ESCALA – DANIÈLA ESTÈBE HOURSIANGOU – MAYO FEUGAS – GENEVIÈVA GALLEGO – TIZIANA GALLIAN – JOSÍ GUILHÒT – CATERINA GIUSIANO – LISA GRÒS – NICÒLA LAPORTE – AURELIÀ LASSACA – SARA LAURENÇ ZURAWCZAK – EMILIANA LAVIGNE – OLGA MARTINO – MARINETA MAZOYER – BRIGITA MIREMONT ORAZIO – TRESIÀ PAMBRUN – TIZIANA RAINA – CATERINA RAMONDA – LILIANA ZAND – ZINE

Çai-jós la video, per escotar qualquas poetessas.

Paulina Kamakine

Per mai conèisser Paulina Kamakine : clicar sus la fòto o sul ligam, çai-jós.

http://escolagastonfebus.com/paulina-kamakine/

Lo ligam per comandar l’Antologia*, en cò de Reclams :

http://reclams.org/fr/catalogue/nouveautes/produit/124-paraulas-de-hemnas


*Aquesta antologia me sembla un polit present per totes los que penson que la jornada de la femna (del 8 de març) deuriá durar tota l’annada !

Retorn sus legida : Serge Tisseron

Retorn sus legida : Serge Tisseron

Commentaires 0 Commentaire

E vaqui mon retorn de legida, sul darrièr libre de Serge Tisseron : « Le jour où mon robot m’aimera »


Evidentament, coma lo ditz Mr Tisseron : « Mon robòt m’aimarà pas jamai ; mas ieu, o poiriái creire !» E alara mas relacions als autres umans serián pas las meteissas.
Dins una video, Serge Tisseron nos parla de robòts actuals que donan de grands servicis dins d’espitals ; al prèp d’ainats, e de malauts.


Mas i a totjorn de problemas etics de resòlvre.
Los grands riscs :  

  1. Ganhar en autonomia, çò que perdèm en libertat.
  2. Los risques d’augmentar las inegalitats, en causa del prètz.
  3. La perta d’emplecs, e la necessitat de se formar.
  4. Lor prestar de capacitats qu’an pas : lo còr, las emocions, çò que los vendeires nos faràn creire.
  5. Lo risc de Robòt dependéncia, e doncas de preferir la maquina a l’uman.
  6. Lo risc de la simulacion, amb los umans ; es a dire adaptar lo mòde de foncionament dels robòts als òmes.

Novèls mots : ChatBòt/Charrar  amb un Robòt ; SexBot/Robòt Sexual ; CoBòt/Robòt Collaboratiu.
– Los robòts nos parlaràn un pauc coma s’èran d’enfants, nos pausaràn de questions ; çò que nos farà benlèu creire que son benvolents, atentius, amistoses… ! Non, es sonque lor programacion.
– Caldrà pas doblidar que quand parlam al robòt, parlam pas a la maquina, mas al programator, que la manipula !
– La demanda de Serge Tisseron es la non introducion de robòts terapeutics, mas d’otisses creatius e recreatius. Lo terapeut es l’uman, e non pas lo robòt. Nos cal pas far colhonar amb de reclamas messorguièras.
– Caldriá presentar lo robòt totjorn atudat, e non alucat. Cadun pòt alucar la maquina. Lo robòt es pas autonòm. As sonque l’autonomia que li foguèt donada. Los botons devon èsser accessibles ! E poder s’atudar, sens surpresa, sens simular la pèrta de vida ! Evidentament que tot aquò es intencional per fin que lo robòt siá totjorn alucat, e dona mai d’informacions al programator sul nòstre mòde de vida !
Ditz tanben que li caldriá poder quitar la piuse, per que poscam èsser segur qu’es vertadièrament atudat.
– Mercé a Serge Tisseron que nos convida a soscar per botar en plaça una charta etica de la relacion òme/robòt !
– Cal èsser actius e reactius, abans que los industrials deciden de çò que nos vòlon impausar !
– La societat de deman serà çò que ne farem.

Cronicas de Camparièrs

Cronicas de Camparièrs

Commentaires 2 commentaires

Titol : Cronicas de Camparièrs

Autor : Quim Candèrs

Illustracions : Marie Hamon

Edicion : Grelh Roergàs

Prètz : 10 euros

Resumit/vejaire personal :

Per ieu, es un plaser vertadièr de legir aquestas cronicas de Quim. Me fan cabussar dins mon enfancia, en cò dels grands, prèp de Sanch Inhan (« saint Chinian »). Tot sembla çò meteis que dins lo vilatge de l’autor, dins lo besierenc : las vendemias, se levar d’ora, menar sa rega ; lo dentista, amb las dolors dels suenhs ; lo primièr còp que vegèrem la mar ;  lo vilatge, sos estatjants e sas pachacas…

I a de detalhs truculents e risolièrs que nos tornan los personatges encara mai atrasents.

Sentissèm dins los retraches, a travèrs los mots emplegats,  un prigond respèct del poble. Nos parla del rude trabalh dels pichons vinhairons. Podèm realizar la curiositat de l’enfant per las diferentas lengas : catalan, castilhan, francés, e patés, amb sos diferents dialèctes. Se compren mièlhs cossi l’autor es vengut un especialista de las lengas : professor e traductor. I trobarètz lo vejaire critic de Quim, sas reflexions societalas sul passat, sas comparasons amb la realitat actuala, e sas projeccions sus l’avenidor.

E tot aquò amb son umor costumièr, sa lenga de tria, e sas referencias culturalas.

(Los cruciverbistas afogats de sos mots crosats i trobaràn son biais costumièr d’evocar : de dire sens dire e de ne pensar pas mens !)

Viatge amb un ase per Cevenas

Viatge amb un ase per Cevenas

Commentaires 0 Commentaire
viatge amb un ase en cevenas
  • Autor : Robèrt-Loís Stevenson
  • Revirada : Pèire Beziat
  • Editions des Régionalismes
  • Prètz : 13.50 €

Resumit

L’istòria es coneguda, un escocés camina del Monastièr, un vilatge pròche del Puy en Velay fins a Alais. A aquesta epòca se fasiá pas de passejada pel plaser. Adonc en 1878, Robèrt-Loís Stevenson comencèt son viatge al fin de septembre. E caminèt durant 11 jorns. Nos raconta cossi se desbana la caminada. Cossi se fa enganar per Modestina l’asena que porta son sac.

E tanben nos raconta lo monde qu’encontra sul camin. Doblida pas de far de grandas mangiscas a miegjorn e sovent pren le camin tard dins la tantossada. De còps dormís jos las estelas e d’autras dins d’albèrgas.

Mon vejaire

M’agradèt fòrça aqueste libre, la revirada me sembla de bona qualitat, aisit a comprendre. Lo vocabulari es simple e agradiu a legir. Benlèu es perque soi caminaire, èri dins mon element.

« La Gèsta dau Montamametas »

« La Gèsta dau Montamametas »

Commentaires 0 Commentaire

Per aquela primièra pagina de retorn sus legida, vos parlarai de « La Gèsta dau Montamametas ». Un libre que l’autor ne volguèt demorar anònim. Una seguida d’istòrias tan chucosas las unas que las autras, escrichas dins una lenga gostosa coma l’ausiguèri dire pel vilatge, una lenga pròche.

D’imaginar aquela còla de vendimiaires dins una camioneta fasent lo bomba-cuòl assetats sus de ferrats me faguèt venir de sovenirs de vendimia e lo cacalàs. Una potinga miraculosa d’un còp èra, un jorn de torn de França, un caminaire Decatlonisat que demanda d’aiga per beure e tan d’autras istòrias vos faràn espetar de rire. Un libre que me congostèri de legir, un libre per passar un bon moment sens se prene lo cap ! Trantalhetz pas mai de legir la « Gèsta dau Montamametas » que conéissem pas qual n’es l’autor. Un innocent* de ‘Niana benlèu ? O d’endacòm pròche.

*Innocent : escais-nom dels estatjants d’Aniana dins Erau.