Lo mot de Febrièr : « farlabica »
Farlabica (Brigida)
Ieu, m’agrada plan de descopar, treiturar, peltirar, molinar, abocinar los mots. De veire çò que balha un còp aquò fait. Quand vegèri arribar lo mèl de la Cristina e lo mot del mes : « Farlabica », me diguèri : « Aquel mot me pareis interessant ». Mon idèa èra de destructurar (mot a lo moda dins la gastronomia) aquel mot e çò que balhariá : « far la bica ». A primièra vista, aquela expression me pareguèt risolièra.
Soi pas una granda saberuda en vocabulari occitan, alara, anèri quèrre mon diccionari preferit e cerquèri aquel mot « bica » per veire se existissiá e se la frasa seriá tan risenta qu’o pareguèsse.
Alandèri lo bèc coma un forn tan la suspresa foguèt belassa. Esperavi pas un mot atal. Èri assietada urosament se que non me seriái acuolada pel sòl. Lo truc foguèt grand ! Mas un còp mon estonament passat e fòrça tassas de tè engolidas, sosquèri… a la possibilitat d’un tèxte…
E per que pas ! Cossí tirar lo chuc d’aquel mot e d’aquela novèla frasa. Cossí faire per que siá tan risolièra que çò que pareissiá a la debuta. Comencèri a escriure una pichòta novèla que lo tè fasiá son efeit. Vos fau un resumit : èra question de carnaval dins un vilatjòt (es de sason). Los estajants bastissián de carris sus lo tèma causit per lo comitat de las fèstas. « Ongan serà : Farlabica » avià decidit lo comitat. Dos braves gojats del vilatge, un pauc pècs segurament, vegèron d’espacis ont n’i aviá pas. Faguèron una bica fòrça bèla (fasiá 3 metres), fòrça ròsa, amb un pichòt risolet e que puntava cap al cèl. Pendent lo passacarrièra, a fur e a mesura que lo carri dels dos bestiàsses avançava, i aviá dos menas d’espectators : los uns d’estavanits qu’èran, los autres qu’èran sul cuol que se crebavan la pèl de rire ! Foguèt un carnaval memorable. Los dos gojats foguèron la risada de tot lo país, mas aquò, i èran ja acostumats
Qu’èra pas la primièra de lors borricadas.
Farlabica (Cristina)
Un jorn la Monica, de bon matin, dintrèt dins un cafè. Èra a se passejar dins un vilatge bèl, e se diguèt qu’un cafeton seriá benvengut. Aviá lo temps, e s’arrestèt dins lo primièr estanquet trobat sus son camin, dins una carrièra que pojava un pauc. En terrassa, al solelh, seriá plan. Lo comandèt al bar, e s’instalèt amb son jornalet. I aviá dos òmes al bar, que l’agachavan amb d’aires de conspirators…Qualques cacalasses escambiats entre eles ! Li semblava que quicòm se debanava, e que parlavan d’ela, mai o mens discretament…
Lo serveire li semblava mai seriós que los dos acostumats.
Ne bebèt un pauc de son cafè, mas abans de l’acabar, vegèt una mòsca negra, gròssa, mòrta, al fons de la tassa.
Desgotada, mina de res, se levèt, e portèt la tassa inacabada, per pagar, amb la mosca a la vista, prèp del cuilheron, sul sieton. Botèt lo sieton prèp dels dos òmes.
Calma, serena, sens sorrire, los agachèt fixament, en disent : « Vos ai daissat çò que vol cal, se volètz ne farlabicar una autra. Grandmercé per la vòstra amabilitat, e bona jornada ! »
Mercegèt lo patron, e sortiguèt.
Sap totjorn pas se lo patron èra de mièg ? Pas segur !
Qué que ne siá, se trufavan pas pus !
Suspresa (Florença)
L’ostal sus la fòto èra pichòt mas bèl amb un òrt pròpre. Las fòtos de la cosina e la cambra èran modèrnas e agradivas. Tot aquò donava enveja d’i demorar un briu. Una pauseta ben meritada après un mes de trabalh intens en vila amb un fum de responsabilitats. E mai, la localizacion èra de tria d’un costat vista sus la mar e de l’autre la montanha per las passejadas. Es çò que me decidiguèt a reservar l’albergament trobat sus un papieròt afichat en çò de la botiga del fornièr.
Al telefonèt la dòna èra agradabla, lo prètz èra rasonable, donc me decidiguèri rapidament e paguèri lèu. La dòna m’indiquèt cossí caminar del parcatge fins a l’ostal, ont trobar la clau esconduda darrièr una ròca. Me diguèt que tot èra organizat per un sejorn agradiu.
Lo darrièr jorn de la mission de trabalh, faguèri las crompas al supermercat, caliá pas mancar de qué que siá, la rota èra longa entre lo darrièr vilatge e l’ostalet.
La rota de torns e contorns sens fin. Lo païsatge èra meravilhós. Aviái enveja de m’arrestar a cada viratge per far una fòto talament èri estabosida. Fin finala arribèri al parcatge, prenguèri la saqueta d’un costat, las crompas de l’autre e zo, prenguèri lo camin. Aviái notat totas las explicas de la dòna, vira per aquí, puja per ailà, davala, puja eca eca.
L’amassada èra al pas de la montanha en fàcia de la mar. Un pichòt paradís. Quatre ostalasses plan mantenguts, pintrats de nòu amb de flors sul balcon, mas d’ostalet, pas brica… I aviá degun per demandar mon camin e lo telefonèt passava pas per contactar la proprietari. Cerquèri un quinzenat de minutas abans de trobar mon albergament… semblava pas brica a la fòto, èra lo primièr ostal de l’amassada qu’i èri passada sens lo veire talament èra arroïnat, un galinhièr. La pintura èra escalhada, los contravents mièg tombats e l’òrt una jungla d’èrbas e romècs. La cosina èra de las annadas seissantas e la cambra tanben. Pasmens, èra net mas res de veire amb las fòtos. Èra coma en çò de ma grand manca la tendresa d’una mameta.
Urosament que la vista èra tan bèla e las passejadas agradivas. Lo confòrt es una causa fòrça subjectiva en foncion de la situacion. Me soi congostada d’aquestas vacanças mas quand tornèri a la vila, telefonèri a la proprietari per li dire mon sentit sus sa farlabica e sus tot tornèri levar l’anóncia al fornièr.