Devinalha 12
Passa pel bòsc, que per un camin passariá pas.
De qu’es, de qu’es?
Lo Diari
Lo languissiái, l’esperavi. Aquel trentenat de fuelhas es arribat l’autre matin. Coma a cada còp barrutli d’una pagina a l’autra, revista generala dels articles propausats. M’acari als mots crosats de Quim, (Lo un orizontal l’ai cercat un moment). E puèi comenci de legir, n’i a per totes los gostes, musica, cançons (aqueste còp especiala Brassens, cultura, literatura, personatges del mond d’ Òc. E tot aquel recampament de textes, en grafia Alibertina solide, dins totas las diversitats linguisticas de l’Òc, es aquò que m’agrada lo mai. Passam del Bearnés al Provençau, del Lengadocian al Lemosin, del Gascon al Niçard, l’autre còp i aguèt quitament una bilheta del Domenge en Lengadocian Orientau, òsca!
M’avisi que las dessemblanças entre totes aqueles biasses de dire son teunas. Me rendissi compte que fin finala, fasent un esfòrç l’autre se compren, e qu’aquò sembla a una polida lesson de vida, de convivencia. L’autre es disparièr mas coma nos semblam!
A còsta pas gaire, 25.00€ de l’an per sostenir aquela publicacion de tria, un resumit en qualques paginas de la diversitat culturala Occitana. Trantalhetz pas pus de vos abonar. I a tanben la version en linha: Lo Diari de crompar!
Talhièr d’escritura (lo mot per setembre)
Es la dintrada, contunham de vos propausar lo talhièr d’escritura. Cada setmana un mot es elegit pel grop de charradissa per skype e mandat als que son inscriches e que vòlon participar.
Cadun, caduna, pòt participar qualque siá son nivèl.
Basta pas que de mandar lo text per mèl a bonjorn@escambisenoc.org, una correccion serà facha e tornada a l’autor e una publicacion prevista sul blòg, las setmanas seguentas. Parucion dels tèxtes corregits, un còp per mes sul blòg.
Per las setmanas passadas los mots propausats foguèron : gabarra, flor, veitura, capejar, galapian e galariá
Lo mot pel mes de setembre : « Mar »
Devinalha 11
Passa una bela aiga sens batèu ni pont.
De qu’es, de qu’es?
Lo Peta-Garòt
De qu’es aquela bestia? Pas qu’un jòc pels dròlles fargat amb una branca de sambuc. I a mantunes biaisses per dire lo sambuc:
Bombardièr, la bombardela n’es lo joguet, lo colobrinièr que dona la colobrina per jogar, e solide lo garotièr que ne fasiam de drollet de peta-garòt ( o petarròt, petarina, petarra). Dins Bearn sembla que li dison escarbuta. Sai que de la fusta d’aquel arbre foguèt costuma de ne far un joguet dins Occitania tota? Per saupre çò que se pòt far d’autre amb lo sambuc de veire l’article de Florença sul blòg.
Per fargar un peta-garròt cal prene una branca que siá drecha. Copar un tròç entre dos noses, e levar la borra del mitan amb un clavel gròs o una vironeta. Puei cal fargar una quicha, pichòt baston que pòsca se mòure aisidament dintre lo peta-garòt.
Per las municions prene de micocolas, fruchas del micocolièr que li dison tanben falabreguièr, belicoquier, o forquièr ( en rason que se fasiá de forcas d’aquela fusta plegadissa coma a Sauva dins Gard vidèo sul darrièr fabricant de forcas de fusta) .
pichòta vidèo de demonstracion: tuto per fargar un peta-garòt
L’aire esquichat entre las doas micacolas fa gisclar la micacola dins un bruch de petador. Vaqui reviscolat del temps d’un còp èra lo peta-garòt! A vosautres de far, un concors dels mai polits es organisat per la còla d’Escambis en Òc, de mandar a escambisenòc.org e de ganhar un abonament al blòg!
Devinalha 10
Gòrja sens dent, ventre sens embonih e cuòl sens trauc. Devinatz sens pensar mal!
De qu’es , de qu’es?
Sitis de conèisser
(Per se conectar clicar sul ligam ò sus l’imatge)
La Calandreta Aimat Serre de Nimes
https://calandretaaimatserre.wixsite.com/calandretaaimatserre
Institut d’Estudis Occitans 34
Siti oficial, ressorsas, informacions
Blòg
Escambis, mots crosats, articles
https://ieoerau34.blogspot.com/
Coriandre
Associacion culturala, cafès òc, talhièrs de lenga, de danças tradicionalas, balètis, Trad’Hivernales
Association Coriandre | Sommières | Trad’Hivernales, atelier danse trad, cafés Oc, balèti (asso-coriandre.fr)
Los Amics de la Baragonha
Associacion culturala, promocion de las tradicions (bèstias Totémicas), talhièrs de lenga
Culture | Les amis de la Baragogne | Occitanie
Institut d’Estudis Occitans 30, Marpòc
Siti oficial, ressorsas, informacions, eveniments
Accueil – IEO 30
De Fil en Veta
Blòg, articles
De fil en veta… (cercaval.blogspot.com)
Leonia, Dòna Eiriç
Animacion, Aventuras de Leonia
(3) Léonie Mme Hérisson – YouTube
Joan-Frederic BRUN
Montpelhièr l’Occitana, articles, literatura,
Montpelhièr l (jfbrun.eu)
L’Aucèu Libre
Associacion per sosténer l’edicion en Occitan o en Catalan, organisator de las rencontras literarias de Salinellés.
Qui sommes-nous ? | Éditions L’aucèu libre (lauceulibre.com)
Agenda Trad
Calendièr d’eveniments a l’entorn dels cants e de la dança
Calendrier de musique et danse folk : Languedoc-Roussillon (agendatrad.org)
Menestrès Gascons
Associacion per la promocion de las danças e musicas tradicionalas de Gasconha.
Menestrèrs Gascons (menestrersgascons.com)
Portalh del Patrimòni Oral
Catalòg d’archius sonoras
Portail du patrimoine oral (live-paas.net)
Culturas d’Òc
Associacion per la promocion de las culturas d’Òc
Culturas d’Òc musiques et danses traditionnelles – Site de Culturas d’Òc ! (culturasdoc.fr)
La Joanada
Sant Joan d’estiu se sarra, lo jorn lo mai long de l’annada, de òc, mas tanben un jorn qu’i es ligat un fum de cresenças e de legendas, coma la de recaptar las erbas de la Sant Joan abans que se leve lo jorn. Una de las que mai m’agrada es que per aparar los drollets de la ronha cal que se trempen dins l’aiganha lo matin de la Sant Joan.
Lo ser es lo moment de la Joanada:
Sul planòl del vilatge s’i es amolonat de gavels a bodre, lo mond son venguts e esperan en charrant. Quauques vièlhs o vièlhas son assetats sus las cadièras qu’an portadas. Es pas encara lo bon moment, es lo Joanòt que va dire. Lo clar del cèl es a mand de s’atudar, bota fuòc! Coma es dich dins lo Tresòr del Felibrige es lo moment: « Sant Joan la grana, fuòc a la cabana ».
En primièr un fuòc pichòt pels pequelets que fasèm sautar en prenent per la man. Puèi es lo grandàs, a tus a ieu cadun sauta, los calinhaires a dos se tenon per la man, se rabinan pelses e ussas. Lo quite Joanòt s’escampa per dessús lo fuòc se tenent d’una man la bereta sul cap per que casèsse pas dedins (s’es ja vist). Aquò dura tant que i a de que cremar e s’acaba per una farandòla.
Bona joanada a totes!
La Ceba de Lesinhan
Dins Erau avèm la ceba de Lesinhan, ceba doça que comença de venir a la debuta de Junh. Dins Gard la Ceba de Vers Pont du Gard e tanben la Ceba Raioleta, ceba de serva de Cevena. Mon oncle que demorava a Lesinhan la Ceba que la fasiá venir e que l’anava vendre dins los vilatges a l’entorn a la crida de « a la ceba de Lesinhan qu’es doça coma de pan » me diguèt la seguenta:
Per far venir la ceba mai lèu e que la cabòça venga gròssa cal li plegar lo còl. Ieu lo fau pas a totas qu’ aquel plegadís ven naturalament mai tard dins la sason.
Cal far mèfi de la copar pas e de plegar docetament. Pas ges de pietat per la ceba reborsièra cal far cridar seba a la ceba (aquela podiái pas m’empachar de la far)
A lèu-lèu amics ortalièrs, se coneissètz de biaisses de far trantalhètz pas d’o mandar que lo publicarem sul blòg.
L’error
L’ Error
Tras de l’asuelh
Quand lo solelh
Fa quincanèla,
Qu’a jorn falit
Lo clar trampela,
Fan coma aimi,
Quand d’un tròç de cèl
Fa l’enfuòcaire,
D’un ser docinèl
L’embelinaire,
E de tos uèlhs
L’enluminaire.
Joan-Peire