Tèxtes del talhièr de decembre
Traucat (Josie)
Quala es aquela mòda de portar de bragas traucadas ?
Jovents coma mens jovents arboran amb glòria aqueles vestits garnits de traucs.
Quina idèa de crompar una braga traucada ?
Una remesa sul prètz de crompa, deuriá èsser facha, mas o cregatz pas, los traucs còstan car !
Ma maire se crebava a petaçar los vestits de mas sòrres e ieu, que per inatencion, gastàvem en jogant.
Se seriá evitat fòrça trabalh, se èrem joventas ara !!
Encara qu’aquò val mai, qu’aquela autra mòda de portar de bragas tres còps tròp grandas e de mai son sul bas de l’esquina, mai se devina per segur la raia de las patèrnas.
Coma tota mòda, aquela fantasiá passarà, d’autras tornaràn, etèrn recomençament qu’es la mòda !
TRAUCAT, TRAUCADA…(Maguy Calvayrac)
Traucat, coma lo cèl nègre d’una nuèit d’estiu, D’estelas a milierats!
Traucat coma lo fons d’un batèl d’Asiatics, entre Calais e Dovre.
Traucada coma la marga del mantèl d’un SDF, un ser d’ivèrn, sul trepador.
Traucada coma une cadièira de comoditat, dins lo castèl de Castres.
Traucat coma lo chuquet del tetarèl del nenon.
Traucat coma lo cèl de Kyiv envasit de missils ostils.
Traucadas coma totas las parets de la vergonha dempuèi Texas fins a Palestina.
Traucada coma una fuèlha de vinha aprèp una granissada.
Traucat coma lo pitre del jove soldat colcat : dos traucs roges al costat drech.
Traucada coma la tèla dels tibanèls d’un camp de refugiats, onte que sià.
Traucada coma la padèla de las castanhas, dins la cheminèia.
Traucada coma la camisa fenduda de las femnas d’un còp èra.
Traucada coma una lesca de pan que vòls onchar de confitura.
Traucats coma los sabatons de Gavròche, sus las barricadas.
Traucada coma la faissèla per preparar lo calhet e lo formatge.
Traucadas als genolhs coma las bragas de ma felena.
Traucat per la bana d’un cocardièr : lo botelh del rasetaire!
Traucada coma ma pòcha. Un jorn totas mas bilhas rotlèron dins l’escòla.
Traucat…Traucat coma?… Traucada… Traucada coma ma memòria !
De tot biais, cerca que cercaràs, i aurà totjorn un trauc dins lo tambornet !
N’i a pron ! M’en tòrni trobar lo ponchonaire de Lilas, dins son cròs.
» De traucs, de traucs, de pichòts traucs, de traucs, encara de pichòts traucs… »
Traucat (Cristina)
A cada còp que la Monica dintrava dins lo granièr, aviá l’impression de passar dins un autre mond. Una mena de cavèrna d’Ali Baba, mas comola de polsa e de telaranhas.
Ja, caliá dobrir la pòrta vielha, grandarassa, amb de traucs per aici, per ailà, que se dobrissiá amb una cadaula que necessitava d’utilizar lo det gròs, e una cadièra, per s’auçar…
Puèi pojar l’escalièr, e un còp enaut, se mesfisar de pas davalar dins la cava…Entre las plancas del postam farlabicat amb de pòrtas vièlhas, pausadas sus las fustas de la cava, se podiá veire per endreches las boletas de carbon per la cosinièra, que i èran entrepausadas en molon. Cava qu’èra encara mai escura que lo granièr !
Tot aquò li donava un pauc la petega…Mas, o disiá pas !
E, la recompensa, èra aquí…de caissas de pertot, e dedins : de revistas amb de polits images (aprenguèt longtemps après, qu’aquò èran de numèros de l’illustracion), de peças traucadas per jogar a la mercadièra, un ridèl vièlh amb de polidas pèrlas de veire, e de tubas de canas, promessas de confeccion de polits colars a venir…eca….eca.
La maire li disiá a cada còp : « Mesfisa-te, es dangierós ; lo granièr es tot traucat ! »
Mas la Monica sabiá que lo jòc ne valiá la candèla !
La Cambra del Pepin (Florença)
Soi assetat davant la pòrta de la cambra del Pepin. Fa dos meses qu’es clavada. Miauni còma un caluc mas degun m’ausís pas. Fa qualques jorns qu’ausissi de bruches aquí dedins. Pas un rambalh, non, leugièr, un fregadís. De segur se passa quicòm a la primalba e al calabrun.
Comenci a m’impacientar… Miauni, grati la pòrta… Lo Ricon passa en romegan dins lo corredor e pan! Un còp de pè me manca de pauc! Fugissi jos l’escalièr, ensaja de m’atrapar mas soi tròp coconejat dins lo negre lo mai luènh possible. Fins finala s’en va e l’ausissi dire a la Faneta « Lo Negron es en naut, aqueste bon per res ! Los rats son dins la bòria pas dins lo corredor…» e contunha de repotegar en fasent clantir la pòrta.
Cossí explicar a aquesta bruta que soi a caçar una bèstia desconeguda dins la cambra de mon mèstre ? De tot biais es sord còma un panièr… Demòri rescondut jos l’escalièr, la calor a rason de mon energia, es l’ora de la quatrena prangièra de la jornada. E mai la Faneta es a cosinar lo dinnar, montarà pas abans un momenton.
Mas cal pas la mancar, es acostumada a montar far lo lièch dins sa cambra alentorn de onze ora. Ausissi la pendula que tinta, dubrissi un uèlh, la prumièra grasa carrinca… Me vaquí davant la pòrta, miauni, grati.
«Mas que vòls Negron ?» me grata la testa, ronqui, miauni e grati la pòrta encara.
«Lo Pepin te manca a tu tanben ? Vòls far un torn aquí dedins?»
Pren la clau sus l’armari, e clac clac dubrís la pòrta, passa la testa, dona una ulhada e me daissa passar.
«Atencion, Negron, pas sul lièch» me ditz en daissant la pòrta entredubèrta.
Òsca ! La cambra es dins l’ombrilha, los contravents son clavats e la fenèstra dubèrta. Fau meticulosament lo torn de la peça, nifli de pertot.
Jos lo lièch, res.
Jos l’armari, res.
Jos la taula, res.
Sus las cadièras, res
Mas i a ça que la un odor discreta e inexplicabla.
Contunhi a cercar. Aprèp una inspeccion de tota la cambra, me colqui sus la cadièra prèp del lièch del Pepin e espèri. Res a senhalar. Pòdi m’en anar far un trauc per veire lo jorn.